Historia jest powtórnym stwarzaniem i jest dziełem człowieka. Bowiem tylko człowiek może jeszcze prowadzić jakąś grę z przeszłością, ożywiać ją w naszych oczach i wskrzeszać dzięki sztuce. Owo wskrzeszanie z martwych przeszłości zawsze niepochwytnej, a jednak nigdy niedokończone, jest pracą przeogromną; wszyscy nosimy w sobie całą przeszłość świata i znajdujemy w niej tylko to, co w nią wkładamy. Zależnie od naszej klasy społecznej i zamiłowań, zależnie od wykształcenia i dziedzictwa, zależnie od epoki i środowiska wykuwamy naszą własną historię

Jean D’Ormesson, „Chwała Cesarstwa”
 

Pamięć rozumiem jako fenomen uniwersalny, łączący bardzo wiele obszarów mojego życia. 
To pamięć jest drogą umożliwiającą poszukiwanie i konstruowanie, warstwa po warstwie, samego siebie. Pamięć postrzegam jako medium, które służy twórczości lub uczestniczy w akcie tworzenia. Ale zarazem pamięć bierze udział w procesie budowania tożsamości artysty. Ów proces zaś postrzegam jako szalenie fascynujący i odkrywczy. Stawiam siebie w roli badacza i zadaję sobie pytanie: kim jestem? Odpowiedzi bywają nieoczywiste i wywołują trudne konfrontacje z prawdą bycia sobą, akceptacją siebie i własnej historii. A bywają tym trudniejsze, że obecne czasy nie ułatwiają podobnych poszukiwań. Dostrzegam wokół raczej problemy wynikające z zagubienia tożsamości i indywidualności człowieka. Żyjemy bowiem w świecie, który charakteryzuje: powierzchowność, niekonsekwencja w działaniu, niespójność, brak potrzeby głębszej refleksji, nadmiar informacji, a to nie sprzyja autentyczności bycia sobą.
 
Sztuka współczesna konsekwentnie dąży do rejestrowania procesów, jakie zachodzą w społeczeństwie, starając się uchwycić je w wizualną całość. Staje się ona sugestywnym przewodnikiem po definicjach tożsamości, które nie są stabilne, jednorodne. Jest to bez wątpienia jedna z dróg, która pomaga zakorzenić się w niespójnej rzeczywistości, pozbawiającej jednostkę indywidualizmu. Każdy chce być kimś, zapominając o tym, aby przede wszystkim być sobą. A ta trudna sztuka udaje się w dużej mierze nam, artystom, którzy chodzimy własnymi drogami i szukamy sposobu wyrażenia swojego indywidualnego, autonomicznego „ja”.
Przy okazji trafnie zauważamy, że współcześnie pytanie „kim jestem?” jest tak naprawdę pytaniem otwartym, w którym pomieścić można wiele odpowiedzi, w tym tych związanych z pamięcią. Ale czy któraś z tych odpowiedzi będzie kiedykolwiek tą ostateczną?
 

Magdalena Nowakowska-Troniewska